Pretoria (Tshwane)

Tshwane, het voormalige Pretoria, is de politieke hoofdstad van Zuid-Afrika en een van de belangrijkste academische centra van het land. Het is een rustige, stijlvolle stad met maar weinig hoogbouw en veel parken, meren, historische gebouwen en lommerrijke wijken. Elke lente staan de ongeveer 70.000 jacaranda’s in volle bloei en is de stad gehuld in een lilakleur. De stad heeft haar rijkdom onder andere te danken aan de nabijgelegen Diamantmijnen. Pretoria is ook ‘de hoofdstad van de Apartheid’ en kent een bewogen geschiedenis waarin de Boeren een belangrijke rol hebben gespeeld. Hiervandaan werd het keiharde overheidsbeleid bepaald en is er een wettelijk raciaal classificatiesysteem ingesteld waarin stond waar bepaalde huidskleuren mochten wonen en werken.

De oorspronkelijke naam, te danken aan twee Boerenpioniers Andries en Wessel Pretorius, is onlangs veranderd in de Sotho-naam Tshwane. De stad toont hiermee aan een nieuwe weg ingeslagen te zijn. Een positievere reputatie kreeg het al toen in 1994 Nelson Mandela zijn eed als president aflegde. In Tshwane staan veel monumenten en gebouwen die doen herinneren aan de complexe geschiedenis van de stad en het land, zoals het Voortrekkers Monument en de imposante Union Buildings.

Tshwane is een ontspannen stad met veel horeca en theater waar het allemaal wat rustiger aan gaat dan in buurstad Johannesburg. Toch is er sprake van toenemende criminaliteit. Overdag zul je er weinig last van ondervinden, maar ’s avonds is het verstandig meer op uw hoede te zijn. De wijken Hatfield en Brooklyn zijn dan relatief veilig. Overigens is er dankzij de vele studenten een bruisend uitgaansleven in Tshwane en kun je op verschillende plekken genieten van goede jazzvoorstellingen.

De Union Buildings vormen de belangrijkste gebouwen van de regering van Zuid-Afrika. Ze vormen een testament van het land: van de koloniale macht, de apartheidsjaren en de vrijheidsstrijd. Hier vond in mei 1994 de inauguratie plaats van de eerste democratisch gekozen president, Nelson Mandela. De indrukwekkende rode gebouwen zijn ontworpen door Herbert Baker, die verantwoordelijk is voor veel publieke gebouwen in Zuid-Afrika. De architect zocht zelf de locatie, bovenop een heuvel, uit. De twee lange vleugels van het gebouw zijn met elkaar verbonden door een halfronde zuilengang. Rondom liggen aangelegde tuinen en een amfitheater. Helaas zijn de Union Buildings voor publiek gesloten vanwege veiligheidsvoorschriften. De Union Buildings liggen ten oosten van het centrum van Tshwane. Het is nogal een wandeling vanuit het stadscentrum maar je kunt verschillende bussen richting Church Street nemen.

Het Voortrekkers Monument herdenkt de Afrikaner pioniers, de Boeren, die vanaf 1836 de Kaap verlieten. Ze trokken naar de Zuid-Afrikaanse binnenlanden om aan de Britse overheersing te ontsnappen. Het imposante monument is een vierhoekig granieten gebouw met op de muren het verhaal van de Boeren. Je ziet onder andere 64 wagons opgesteld in een traditionele laager (cirkel). Het monument symboliseert de (blanke) Afrikaner eenheid, maar herdenkt ook de Slag om de Bloedrivier. Deze slag vond plaats op 16 december 1838 waarbij 470 slachtoffers aan de kant van de Boeren vielen en waarbij maar liefst 3000 Zulu’s werden gedood. In de kelder van het Voortrekkers Monument bevindt zich het kleine museum dat een beeld geeft van het leven van de Voortrekkers. Het Voortrekkers Monument & Museum bevinden zich 3 km ten zuiden van het centrum van Tshwane aan de N1. Vanaf Church Square gaan er bussen.

Het Church Square ligt middenin Tshwane en vormt het hart van de stad. Aan dit plein liggen verschillende belangrijke gebouwen met een interessante geschiedenis. Hier staan de Ou Raadsaal, het oude parlement van de Boerenrepubliek, het Paleis van Justitie, waar onder andere Nelson Mandela levenslang kreeg, het Old Capitol Theatre en de First National Bank. Op dit plein staat ook het Old Nederlandsche Bank Building, waar tegenwoordig het Tourist Information Centre huist. Midden op het plein staat het bronzen beeld van Paul Kruger dat in 1899 is gemaakt door Anton van Wouw. In dat jaar kwam de Transvaalrepubliek in oorlog met het Britse Rijk. Church Square ligt middenin het centrum van Tshwane.

Het Melrose House is in 1885 gebouwd voor de belangrijke transportondernemer George Heyes. Het ontwerp is van de Brit William Vale die de stijl van een Engels landhuis combineerde met een Kaaps-Hollandse stijl. Zo heeft dit huis een Nederlands tintje. Tijdens de Boerenoorlog woonde hier de Britse opperbevelhebber, Lord Kitchener en in 1902 werd hier het Verdrag van de Vereeniging getekend, het einde van de oorlog. Tegenwoordig is Melrose House een museum waarin je onder andere oorspronkelijke meubelstukken kunt zien. Eromheen ligt een prachtige tuin. Melrose House ligt aan de Jacob Maré Street tegenover het Burgers Park in het centrum van Tshwane.

De Pretoria National Zoological Gardens zijn absoluut een aanrader en ligt aan de Apiesrivier, vlak boven het centrum van Tshwane. Het is een indrukwekkende, maar prettige dierentuin en behoort tot de mooiste dierentuinen van de wereld. Door onder andere het ontwikkelen en uitvoeren van fokprogramma’s voor zeldzame of bedreigde diersoorten draagt dit park haar steentje bij in het natuurbehoud. Er is een mooi aquarium en een kabeltrein dat naar een ‘kopje’ rijdt voor een mooi uitzicht over de dierentuin. Er zijn ’s avonds rondleidingen met gids. De Pretoria National Zoological Gardens liggen 1 km boven het centrum van Tshwane aan de Paul Kruger & Boom Streets.