Antananarivo

Antananarivo is de hoofdstad van Madagaskar. De stad is met ruim 2 miljoen inwoners tevens de grootste stad van het land. Antananarivo werd rond 1625 door koning Andrianjaka gesticht. Antananarivo betekent "stad van duizend mensen" en verwijst naar het aantal soldaten dat de stad moest bewaken. Tijdens de Franse koloniale periode (1894-1960) heette de stad Tananarive - naar de Malagassische gewoonte om de eerste en laatste lettergreep van plaatsnamen niet uit te spreken. In de volksmond wordt de stad "Tana" genoemd.

Hoewel Antananarivo in de tropen ligt, is de gemiddelde dagtemperatuur door de hoge ligging - op zo’n 1400 meter - 15 graden in de winter en 22 graden in de zomer. De stad zelf is redelijk vlak maar ligt tussen 12 heuvels op het Hauts Plateaux. Iets buiten Antananarivo ligt het fraaie Lake Mantasoa - een goede plek om te vissen, zeilen en voor picknicks.

Antananarivo is een redelijk veilige stad. U kunt te voet over straat, ofschoon we adviseren ’s avonds een taxi te nemen als u zich verplaatst in de stad.

Als u in Antananarivo bent dient u een bezoek te brengen aan de dierentuin van de stad. De dierentuin bestaat uit een museum, met opgezette inheemse dieren en fossielen van uitgestorven inheemse dieren, en buiten een ruime collectie van levende dieren die in Madagaskar voorkomen, waaronder verschillende soorten lemuren.

22 kilometer buiten Antananarivo ligt Mount Angavokely. De berg heeft een hoogte van meer dan 1760 meter. Aan de oostzijde bevindt zich een gigantische kale rots. Op de hellingen van de berg vindt u de laatste stukken authentiek regenwoud van Madagaskar. In het regenwoud groeien meer dan 120 soorten orchideeën, waarvan een groot aantal zeer zeldzaam zijn.

15 kilometer buiten Antananarivo liggen de overblijfselen van wat ooit de hoofdstad van de Merinakoningen was. Op een heuvel ligt - wat ooit een ommuurde koninklijke stad was - met een paleis, een koninklijke begraafplaats en andere heilige plaatsen. Sinds 2001 staat deze oude ruïnestad op de Werelderfgoedlijst van de Unesco ingeschreven als de "Koninklijke heuvel van Abohimanga".

Vanaf de 15e eeuw maakten in Madagaskar een aantal lokale heersers de dienst uit. Op strategisch gunstig gelegen heuvels werden burchten gebouwd - die lokaal "Rova’s" werden genoemd. Deze burchten groeiden uit tot versterkte koninklijke steden. Vaak werd op de top van de heuvel een deel van het bos behouden om praktische en spirituele redenen, maar de rest van de heuvel en de lagergelegen omringende gebieden werden ontbost om de stad economisch te kunnen ondersteunen door middel van landbouw. Vaak werd op de lagere hellingen ook aan terrascultuur gedaan.

Ambohimanga is een goed voorbeeld van een dergelijke rova. Archeologen hebben de oorsprong van de site kunnen terugvoeren naar de regeerperiode van koning Andriamborona aan het begin van de 15e eeuw. Tegen de 18e eeuw – vooral dankzij de regeerperiode van koning Andriantsimitoviaminandriana (1740-45) – was Ambohimanga uitgegroeid tot de belangrijkste stad van Madagaskar met verdedigingswerken en zeven toegangspoorten. Hieraan werden in 1787 nog meer verdedigingswerken en nog eens zeven poorten toegevoegd. Onder het bewind van koning Andrianampoinimerina werd in 1794 het koninklijk paleis verplaatst naar Antananarivo, dat de nieuwe politieke hoofdstad werd. Ambohimanga bleef daarna de religieuze hoofdstad en de koninklijke begraafplaats. De bestaande buitenmuur van Ambohimanga is gebouwd door koningin Ranavalona I (1828-61), met nieuwe stadspoorten in het noorden en zuidwesten.

In de koloniale tijd probeerden de Franse koloniale machthebbers het oude Ambohimanga van z’n koninklijke status te ontdoen. In 1897 werden de lichamen van de overleden koningen overgebracht naar Antananarivo. De koninklijke graven werden vernietigd en er werden militaire gebouwen opgericht, die vanaf 1904 weer werden verwijderd. Uiteindelijk bleek het moeilijk de religieuze betekenis van de stad uittewissen.

De koninklijke heuvel van Ambohimanga, waarvan de top op 1468 m ligt, staat symbool voor de culturele identiteit van het Malagassische volk en is daarom een pelgrimsoord geworden. Bovendien heeft de site ook een architectonische waarde (vanwege de koninklijke gebouwen) en een ecologische waarde - omdat het woud dat bewaard is gebleven op de heuvel de inheemse plantensoorten van de oorspronkelijke begroeiing toont.

De versterkingen rond de stad bestaan uit een geheel van wallen, greppels en veertien stenen toegangspoorten ("vavahady"), die onder streng toezicht stonden. De zeven buitenste poorten werden gebouwd in 1787 onder Andrianampoinimerina; de binnenste zijn ouder en dateren van de vroege 18e eeuw. De deuren waren dik en wogen tot 12 ton. Zij waren echte statussymbolen. De poorten hadden ook elk hun eigen functie: de westpoort bijvoorbeeld was de koninklijke poort en verboden voor rouwstoeten. Vanaf de poorten leiden er wandelpaadjes naar de rova.

De rova zelf bestaat uit verschillende gebouwen en open ruimtes die bestemd zijn voor openbare functies. De "Fidasiana" ligt in het westen - aan de voet van de koninklijke omheinde ruimte - en is een plaats waar de koning en zijn onderdanen elkaar ontmoeten in de schaduw van de vijgenbomen. Hier bevinden zich ook de heilige steen (de plaats waar de koning toespraken hield) en de offersteen.

Het koninklijke domein wordt omheind door een dikke muur met een palissade erop. De muur is gemaakt van brokken steen, mortel op basis van kalk, fijn zand en eiwit. De muur heeft twee toegangspoorten: in het noorden en in het westen. Op de westelijke poort staat een uitzichttoren die enkel voor de koninklijke familie was en vanwaar de vorst kon neerkijken op de openbare plaats. De toren dateert, net zoals de omheining, van de jaren 1830.

In het koninklijk domein liggen drie paleizen (Lapa):

1. Het paleis van koning Andrianampoinimerina, Mahandrihono genaamd: een houten bouwwerk met een enkele kamer van ongeveer 50 m² dat dateert van 1790. Het is typisch voor de Madagassische gebouwen uit de streek.
2. Het paleis van koningin Ranavalona II, Fandriampahalemana genaamd. Het houten bouwwerk dateert van 1871, is moderner en is geïnspireerd op Engelse gebouwen. Het heeft meerdere kamers, ramen en een balkon.
3. Een kleiner houten paviljoen van rond 1871, Trano fitaratra genaamd, met een etage waarvan de wanden volledig uit glas bestaan. Hier werden de regeringsraden gehouden.

Er zijn twee heilige waterbassins in de rotsen uitgehouwen, die met water van het Amparihymeer waren gevuld. De jonge maagden die voor de watervoorziening zorgden speelden ook een belangrijke rol bij het zogenaamde jaarlijkse koninklijke Bin-feest.

U ziet in de oude stad ook het Tranomanara - een houten lijkenhuis - waar de dode lichamen van leden van het koningshuis rustten op weg naar de koninklijke graven.

Iets verderop ligt de koninklijke begraafplaats. Dit is een heilige plaats omgeven door een houten hek, geverfd in rood en wit (de heilige kleuren van de Merina-dynasty). Zij ligt in het oosten van het omheinde koninklijke domein. Boven de graven werden kleine houten huisjes gebouwd, Tranamara genaamd. De lichamen van de koningen werden in 1897 door de Franse koloniale autoriteiten overgebracht naar Antanananrivo met de bedoeling de heiligheid van de graven en de hele site te verbreken.

Een andere opmerkelijk relikwie is de stoel van gerechtigheid (Ambatorangotina) is een groot granieten blok omheind door een bakstenen balustrade en ligt in de schaduw van een koninklijke vijgenboom met stenen treden om de stam. Het was hier dat Andrianampoinimerina tot koning is gekroond en dat hij recht sprak.

De rova omvat ook enkele belangrijke natuurlijke elementen:

• De koninklijke bomen, die behoren tot de geslachten Ficus en Dracaena en die naar het schijnt voorbehouden waren aan koninklijke steden sinds 1540.[2] Zij worden Hazon’Adriana genoemd, wat "bomen van de prinsen" betekent.
• De heilige bron, waarvan het water als zuiverend wordt beschouwd.
• Het heilige meer van Amparihy ligt aan de noordzijde van de heuvel en is een kunstmatig meer dat enkel bestemd was voor ritueel en koninklijk gebruik, zoals het jaarlijkse koninklijke bad en de besnijdenis van de prins. Het bad heeft een ceremonieel karakter, waarbij de koning alle zonden van zijn koninkrijk op zich neemt om die vervolgens ritueel van zich af te wassen en zo zichzelf en zijn volk te reinigen.
• De heilige bossen, waarin inheemse planten voorkomen die zeldzaam zijn geworden, zijn een overblijfsel van de oorspronkelijke wouden die op de heuvels stonden. Het woud is trouwens een van de weinige heuvelbossen die nog bestaan. De bossen zijn bewaard gebleven omdat ze binnen de omheining van de koninklijke stad stonden en als persoonlijk eigendom van de koning werden beschouwd. Ze dienden ook om de rova te beschutten. Men probeert om uitheemse soorten, geïntroduceerd sinds het einde van de 19e eeuw, uit te roeien.
• De landbouwterrassen, die aangelegd zijn op de noordelijke en zuidelijke flank van de heuvel tijdens de 17e en 18e eeuw, maken ook deel uit van de site. Zij tonen hoe de koninklijke macht zich ook uitbreidt in de economie. De hoger gelegen terrassen zijn droog, de laaggelegen terrassen zijn rijstvelden.

Verder bestaan er nog verschillende andere heilige plaatsen, zowel natuurlijke als kunstmatige, binnen en buiten het koninklijk gebied.